Mensalid en sterrekundige Lennart van Haaften (1980) is gespecialiseerd in modelleren en data-analyse van dubbelsterren, in het bijzonder van zwarte gaten en neutronensterren. Hij is gefascineerd door ouderdom en het proces van ouder worden.
“Als kind was ik gefascineerd door records. In het Guinness Book of Records las ik over de oudste mens ooit* en ik ben dat gaan bijhouden. De oudste man, de oudste vrouw, hoe die leeftijd zich ontwikkelt. De mensheid wordt langzaamaan steeds ouder, alhoewel kindersterfte sneller daalt dan de levensverwachting van ouderen stijgt. Ik vind levensverwachting een interessant concept. Een kind dat nu geboren wordt, kan negentig jaar oud worden, maar we weten niet hoe de toekomst zich gaat ontwikkelen. Dat getal zegt dus weinig. Levensverwachting is een samenvatting van wat we nu weten, het getal klopt alleen als medische ontwikkelingen zouden stilstaan.”
Gezond leven
“Ik wil zo lang mogelijk leven, ik vind het leven leuk. Wat ik daar zelf aan doe, is gezond eten en blijven bewegen. Ik sport een paar keer per week. Wat als gezond wordt gezien verandert met de tijd, daarom houd ik de belangrijkste medische ontwikkelingen in de gaten. Vorig jaar heb ik een DNA-test laten doen, ik houd me ook bezig met stamboomonderzoek. De test geeft inzicht over afkomst en verre familieleden maar ook over het risico op bepaalde ziektes, zoals Alzheimer en hartaandoeningen. Ik zal mijn details hier niet delen, maar er zitten zaken bij waar ik op ga sturen. De hersenen hebben ook grote invloed op het lichaam. Het is dus belangrijk nieuwe dingen te blijven leren, zowel fysiek als geestelijk. Nieuwe input maakt nieuwe verbindingen aan in het brein.”
Oude mensen
“Ik vind oudere mensen leuk! Ik vind het fascinerend dat mensen directe herinneringen hebben van zestig, zeventig jaar geleden. We kunnen over gebeurtenissen lezen in boeken, maar deze mensen kunnen erover vertellen. Helaas ontwikkelen we vaak pas te laat interesse in oudere familieleden, wanneer ze er niet meer zijn. Ik vond op mijn twintigste stamboomonderzoek ook niet leuk. Nu had ik die familieleden graag gesproken, maar hun herinneringen en kennis zijn weg. Wist je dat er ieder jaar vijftig miljoen mensen doodgaan? Het verlies van al die kennis is een grote tragedie.”
Naakte molratten
“Mensen praten over het genezen van ouderdomsziekten, maar veel minder over het proces van ouder worden. Ze denken dat ouderdom onvermijdelijk is. Veroudering is ten dele een kwestie van foute mutaties in het DNA, waardoor de verkeerde eiwitten worden geproduceerd. Het is een ophoping van nutteloze eiwitten waardoor organen minder gaan functioneren. Misschien ligt de oplossing in de dierenwereld. Wetenschappers hebben de leeftijd van muizen flink opgerekt. Naakte molratten hebben sterk afwijkende verouderingsprocessen, zij worden heel langzaam oud. Komt het door de lage lichaamstemperatuur? Door herstellend DNA? We weten het nog niet. Er zijn haaien en schildpadden die veel ouder kunnen worden dan de mens, van hen valt ook genoeg te leren. Ik lees geen sciencefiction, dat hoeft niet. Ik lees non-fictie over wetenschap en de toekomst, soms speculatief. Er staat nog genoeg te gebeuren.”